Thiền sư Vạn Hạnh là một vị cao tăng, đức độ, chứng đạo, đem lòng độ đời, giúp cho nhà Lý hưng vượng được 216 năm. Tư tưởng “tam giáo đồng nguyên” là một đặc điểm để dung hóa các nguồn tư tưởng thời bấy giờ vào mục đích chung: giúp nước giàu mạnh, làm cho lòng dân yên ổn. Một việc làm không phải dễ, không phải ai cũng làm được cho một vận hội lớn lao như thời nhà Lý, nhà Trần. Phải có trí tuệ dẫn đường, phải có lòng từ bi vô hạn thì mới đạt được mục đích mà không bị danh lợi dính chân.
Mời quý Anh Chị đọc lại bài kệ đắc đạo của Ngài:
Thân như điện ảnh hữu hoàn vô
Vạn mộc xuân vinh thu hựu khô
Nhậm vận thịnh suy vô bố úy
Thịnh suy như lộ thảo đầu phô.
dịch nghĩa:
Thân như bóng chớp chiều tà
Cỏ xuân tươi tốt thu qua rụng rời
Sá chi suy thịnh việc đời
Thịnh suy, suy thịnh sương rơi đầu cành.
Một con người không còn lo lắng, sợ hải vì đã thẩm thấu nghĩa lý của nguồn đạo. Thấy việc thịnh suy, lên xuống của cuộc đời chỉ là những nhân duyên biến hiện tùy theo sự vận hành của vạn pháp chung quanh. Thời Lê Ngọa triều, nhân dân ta thán, khổ sở vì chính sách bạo ngược của triều đình, vì sự tham đắm dục lạc của vua quan, cho nên, thiền sư Vạn Hạnh, thấy đã đến lúc đưa Lý Công Uẩn lên ngôi vua. Mà điều này, Ngài đã chuẩn bị từ lúc quan Điện tiền Chỉ huy sứ mới lên 5 tuổi và đang ở chùa Kiến Sơ. Theo tài liệu của giáo sư Hoàng Quốc Hải, trích từ Đại Việt sử ký toàn thư, chúng ta đọc được như sau: “Đứa bé này không phải là người thường, sau này lớn lên tất có thể giải quyết được mọi việc khó khăn, làm vua giỏi trong thiên hạ”. Với trí tuệ sáng suốt, Ngài thấy rõ tận tâm cang của một con người: Đây là một con người có thể làm nên nghiệp lớn, cứu dân tình ra khỏi biển khổ đau. Rồi khi thành tựu, Ngài cũng chỉ dặn nhà vua một câu, khi được hỏi:
- Trong tình thế bây giờ, con phải làm gì để an lòng dân, mở đường dựng nước?
- Hãy làm ngược lại những gì Ngoạ triều làm, và phải lấy sự ấm no của dân làm gốc, thì vương triều sẽ vững mạnh.
Đó là lời dạy của vị Thầy có trí tuệ, có từ bi. Đó là tâm Phật sáng soi giữa cuộc đời.
Sau khi Lý Thái tổ lên ngôi năm 1010, thì 8 năm sau, Ngài viên tịch, nhưng lời dạy vàng ngọc đó và một chính sách “dung hóa” đã soi sáng cho một triều đại thịnh trị nhất của nước ta suốt mấy trăm năm .
Sử sách ghi lại lời tán dương của vua Lý Anh tông như sau:
Vạn Hạnh dung tam tế
Chân phù cổ sấm thi
Hương quan danh Cổ pháp
Trụ tích trấn vương kỳ.
Hành trạng và công đức của Ngài được ghi lại như vậy. Ngài thấy cần có sự kết hợp của nhiều nguồn tư tưởng, niềm tin và nhu cầu tinh thần của quần chúng mới trấn an được dân tình. Sau đó, nương vào thế đạo nhân tâm mà Ngài khai triển “một vấn đề khác có giá trị tư tưởng và sáng tạo của nhà Lý là ở chỗ dung hợp cả ba tôn giáo: Phật, Nho, Đạo và khai thác ở mỗi tôn giáo một tính chất ưu việt để làm định hướng cho sự xây dựng và phát triển xã hội”. Sự phát triển của một triều đại đã được kéo dài hơn 200 năm nhờ cái nhìn thẩm thấu, sáng suốt và một tấm lòng thương yêu dân tộc vô bờ bến của vị thiền sư dựng nước.
Với thời đại chúng ta, Trại huấn luyện Vạn Hạnh mở ra cũng có cùng mục đích, giúp anh chị Huynh trưởng thấu đạt tinh thần dấn thân để đem Đạo vào Đời mà không bị đời xoay chuyển. Lấy tinh thần “dung hóa tất cả để làm lợi ích tất cả” chỉ vì muốn làm sáng tâm Phật giữa lòng thế gian tạm bợ. Từ những thập niên trước, bước chân của những Huynh trưởng tiền bối lội suốt hai miền Nam Bắc của nước Việt để mang châm ngôn Bi Trí Dũng, Hòa Tin Vui đến với tuổi trẻ, một lứa tuổi mà tâm hồn còn trong trắng như tờ giấy. Niềm tin trong sáng, lý tưởng tuyệt vời nhằm đem tình thương xoa dịu cho cuộc đời bớt khổ được quý Anh Chị trao truyền cho tuổi trẻ, những đàn em thân yêu trong đại Gia đình áo Lam.
Hào hùng cũng có, mà nhẹ nhàng cũng có, có khi làm chúng ta, thế hệ kế thừa, ngẫm nghĩ và ngưỡng vọng những bước chân tiên phong, những tấm lòng xây dựng đó. Không biết nhờ đâu, vào những yếu tố nào, mà quý Anh Chị vững tiến, không biết mỏi mệt, trên đoạn đường nhiều gian khổ đó, mà tuyệt nhiên, không mong đợi một đặc ân, một phần thưởng nào cả! Từ hồn thiêng sông núi chăng, hay từ sự gia hộ âm thầm của những tiền nhân đắc đạo giữa trời xanh, hoặc những tâm niệm cứu đời cao tột như ngài Vạn Hạnh, như anh Như Tâm, như chị Quách Thị Trang… Theo tôi, cho dù chúng ta có dành nhiều thời giờ để tìm hiểu thì cũng không thể nào thấu hiểu đầy đủ, trọn vẹn mà chỉ cần, chúng ta mở lòng để đón nhận linh khí vĩ đại đó mà nuôi dưỡng thêm tinh thần phụng sự của mình.
Làm sao để chúng ta hiểu và thực hành châm ngôn Bi Trí Dũng, vốn là cái sườn vững chắc cho moị hành hoạt của mình? Giữa những phân hóa hiện nay, những đòi hỏi cải tiến để thăng tiến Tổ chức, hoặc những thao thức của nhiều lớp Huynh trưởng, Anh Chị có nhận thấy trách nhiệm của mình không? Làm gì để đáp lại lời kêu gọi của chư vị tiền bối hữu công, những anh linh Thánh tử đạo, và cả những Lam viên khắp nơi đang trông ngóng ở chúng ta một định hướng rõ ràng, một lối sống lành mạnh, một sự hài hòa trong Tổ chức nhằm đem lại một sinh khí mới, một niềm tin mới cho tuổi trẻ hôm nay? Tôi xin mạn phép đưa ra một số vấn đề như vậy để chúng ta cùng thảo luận, chia sẻ, và hy vọng, ai cũng thêm được chút ít niềm vui, chút ít tự tin sau khóa học này.
Theo thiển ý của tôi, không thể thiếu phần thực tập Phật pháp trong đời sống của mình. Một cách đơn giản, thử áp dụng mấy lời quán ngữ dưới đây:
nguyện rũ bỏ âu lo
học tha thứ, bao dung
cho tâm tư nhẹ nhõm
Khi thấy người và ta cùng một bản chất, cùng ở trong thế gian tạm bợ, cùng hứng chịu những nhân duyên cọng nghiệp thì chúng ta sẽ bỏ qua được hết những dị biệt, phiền trách mà cùng nắm tay xây dựng mái nhà thân thương, vui vẻ. Mình vui mà người khác cũng vui, nhất rồi, còn muốn gì nữa!
Thiền sư Vạn Hạnh đưa ra định hướng “dung hóa”, mà từ đó, đã có thể góp sức làm cho triều đại nhà Lý, nhà Trần vững mạnh gần 400 năm. Sắp tới đây, Tổ chức GĐPT tại Hoa Kỳ của chúng ta sẽ kỷ niệm 40 năm sinh hoạt tại xứ sở này, có bao giờ chúng ta, những trại sinh Vạn Hạnh, dành chút thì giờ quán chiếu: dựa vào vận hội nào, hay khai triển tinh thần nào mà chúng ta có thể trao truyền cho thế hệ kế thừa, cho đàn Em thân yêu của mình một niềm vui trong hy vọng, niềm tin trong thương yêu?
Hayward ngày 12 tháng 4 năm 2016
Thích Từ Lực
Email: thichtuluc@yahoo.com
*Thượng Tọa Thích Từ Lực viết cho Trại Vạn Hạnh I – 2016 tại Trung tâm
Tu học và Huấn luyện Thích Quảng Đức, San Bernadino, California, Hoa Kỳ)
No comments:
Post a Comment